Γίνεται να διηγηθείς σε 14 λεπτά την πολυτάραχη ζωή ενός ανθρώπου, ο οποίος έζησε ολόκληρο αιώνα; Κι όμως. Στη μικρού μήκους ταινία της “Η ιστορία του Γιάννη”, η Βούλα Γερμανάκου Κοψίνη αφηγείται τη ζωή του προπάππου της, Πόντιου πρόσφυγα που ήρθε στην Ελλάδα το 1919 από την Κριμαία...
Μετά την ατυχή συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία κατά
των Μπολσεβίκων, πολλοί Έλληνες φοβούμενοι αντίποινα του Κόκκινου Στρατού αναγκάστηκαν
να αφήσουν την περιοχή. Ανάμεσά τους και ο Γιάννης.
Καθώς περνούν από μπροστά μας εικόνες από το εσωτερικό ενός
παλιού, ωστόσο όμορφου προσφυγικού σπιτιού με λουλουδάτες ταπετσαρίες και
πολύχρωμα πλακάκια στο δάπεδο, αλλά και σκηνές-ντοκουμέντα από αρχειακό
κινηματογραφικό υλικό των πολέμων του 20ου αιώνα, ακούμε την
ιστορία:
Για τον Γιάννη που έφτασε στον Πειραιά και εγκαταστάθηκε στα προσφυγικά της Δραπετσώνας, το γάμο του με την Πανδώρα, επίσης πρόσφυγα, και το φτωχικό σπίτι που έστησαν στο Κερατσίνι. Αυτός χτίστης, εκείνη κεντήστρα. Ύστερα ο Πόλεμος του ΄40, η διάσωσή του στο μέτωπο, η Κατοχή, η μεγάλη πείνα, ο θάνατος του Κωστάκη, του δεύτερου παιδιού τους. Ξεψύχησε ενώ ζητούσε αχλάδι. Ο ίδιος έφτιαξε το “κασελάκι” του μικρού και στην ταφή, λέει, ο αντικομμουνιστής παπάς το κλώτσησε και το έριξε στο λάκκο. Τον Γιάννη τον μάζεψαν κι αυτόν το ΄44 οι Γερμανοί μαζί με όλους τους άλλους στο Μπλόκο της Κοκκινιάς, αλλά και πάλι σώθηκε χάρη σ’ έναν άλλον πρόσφυγα. Κι ύστερα ο Εμφύλιος που τον κέρδισε η δεξιά και μετά εκτελέσεις και εξορίες πάλι από την αρχή, η εγγραφή στο σωματείο των οικοδόμων, η χούντα… “Τα σπίτια όμως στις γιορτές γεμίζουν γέλια”.
Μέχρι την ημέρα που πέθανε, ο Γιάννης είχε στο πορτοφόλι του τη φωτογραφία του Κωστάκη, ωστόσο θεωρούσε τον εαυτό του άνθρωπο τυχερό για τις καλές στιγμές της ζωής. Ο Γιάννης ήταν σύζυγος, πατέρας, παππούς, χτίστης, αγρότης, στρατιώτης, λέει η δισέγγονή του. Αγαπούσε τα άλογα, χαιρόταν να σκάβει στο κτήμα του, και στο σπίτι για τη διασκέδασή του είχε ένα ακορντεόν και μια μπαλαλάικα. Και του άρεσε να λέει ξανά και ξανά ένα παιδικό ρωσικό τραγούδι.
Ιστορίες σαν του Γιάννη υπάρχουν πολλές. Σημασία έχει ο τρόπος που θα τις αφηγηθείς. Η Βούλα Γερμανάκου Κοψίνη, με σπουδές κινηματογράφου στην Ελλάδα, το Αμβούργο και το Βερολίνο, αφηγείται την ιστορία του δικού της προπάππου με σεβασμό και τρυφερότητα, κρατώντας παράλληλα την απαραίτητη απόσταση από το συγγενικό πρόσωπο και αποφεύγοντας τους μελοδραματισμούς. Η κάμερα κινείται αργά μέσα στο άλλοτε ζωντανό, γεμάτο μνήμες προσφυγικό σπίτι και ενίοτε πλησιάζει έπιπλα ή εστιάζει σε αντικείμενα: ασπρόμαυρες φωτογραφίες, γυάλινα σερβίτσια, ένα βιβλίο για την Αντίσταση, μια πορτοκαλί ραπτομηχανή, ένα κιτρινισμένο από τα χρόνια γράμμα συγγενών απ’ την Αμερική, ένα κουνιστό αλογάκι. Κι όλα αυτά υπό τους ήχους ενός ακορντεόν.
Η “Ιστορία του Γιάννη” θα προβληθεί στο διαγωνιστικό τμήμα του 42ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας (15 – 20 Σεπτεμβρίου) την Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019.
Μοντάζ: Άσπα Σιώκου / Διεύθυνση Φωτογραφίας, Κάμερα: Ειρήνη Βαλεντίνα Γκουνέλα / Κάμερα: Μελίνα Καμού / Color Correction: Δημήτρης Παναγόπουλος / Sound Design: Γιώτης Παρασκευαΐδης / Διεύθυνση Παραγωγής: Μάρκος Λειβαδάρος και Γιάννης Γεωργίου / Σκηνογραφία: Μαρία Σακοπούλου / Voice Over ελληνική κόπια: Kατερίνα Φωτιάδη / Voice Over γερμανική κόπια: Ειρήνη Βαλεντίνα Γκουνέλα / Πρωτότυπη Μουσική: Τάνια Γιαννούλη / Ακορντεόν: Ευαγγελία Λοφίτου
Μαρία Νίκα