Στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη με τη “Βισταλόγκα” του Γ. Ανδρουλιδάκη

Της Μαρίας Νίκα 

Το πρώτο που μου τράβηξε την προσοχή στην ποιητική συλλογή του Γιάννη Ανδρουλιδάκη ήταν ο τίτλος: «Βισταλόγκα». Δεν είχα ξανασυναντήσει τη λέξη. Ίσως γι’ αυτό και ο ποιητής την επεξηγεί από την πρώτη σελίδα του βιβλίου του. «Βισταλόγκα: αλιευτικό γυαλί που χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα οι ναυτικοί για να δουν από την επιφάνεια της θάλασσας το βυθό».

Γι’ αυτό το «γυαλί», που μεγεθύνει και ανακαλύπτει το κρυμμένο, το ουσιώδες και πολύτιμο, μίλησαν την Παρασκευή το βράδυ στην παρουσίαση της ποιητικής του συλλογής, που πραγματοποιήθηκε στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, οι φιλόλογοι, συνάδελφοί του, Σταυρούλα Βερράρου και Θάλεια Νικολαΐδου.

Σύμφωνα με τη Στ. Βερράρου ο ποιητής χρησιμοποιεί τη «βισταλόγκα» για «να αλιεύσει την ουσία των πραγμάτων και της ύπαρξης», με κατευθυντήριες γραμμές πάντα την αγάπη και τη μνήμη. Αγάπη για τη φύση, τους γονείς, τη σύντροφο, τον άνθρωπο. Και μνήμες κυρίως από τη γενέθλια κρητική γη και ειδικά το Ροδάκινο, το χωριό του που βλέπει στο Λυβικό Πέλαγος.

Φωτογραφίζω στιγμές και τοπία.
Γεμίζω παράδεισο, για να 'χω
στους κολασμένους καιρούς που σιμώνουν.

«Η ποίηση του Γιάννη είναι βιωματική, αυτοβιογραφική και βαθιά αποκαλυπτική. Δεν κρύβεται πίσω από λεκτικά ευρήματα και συντακτικές ακροβασίες. Δεν εντυπωσιάζει με γλωσσικά καλλιτεχνήματα. Διαθέτει έναν εσωτερικό λυρισμό χωρίς να φτάνει στην υπερβολή. Τα ποιήματά του κινητοποιούν τις αισθήσεις και τα αισθήματα. Αντηχούν τους ψιθύρους του βοριά και της θάλασσας».
Μέσα από την ευγένεια του λόγου του, πρόσθεσε η Στ. Βερράρου, ο ποιητής συνδιαλέγεται με τον αναγνώστη χωρίς στόμφο, διδακτισμό ή κατήχηση. Και η ειρωνεία, όπου χρησιμοποιείται, είναι αιχμηρή, πικρή, αλλά όχι αλαζονική:

Η επόμενη στάση σου,
ίσως, να ‘ναι καλύτερη.
Να ‘χει τουλάχιστον στέγαστρο
κι αλεξίσφαιρο τζάμι.
Να μην περνούν συναισθήματα
κι ανατρεπτικές ιδέες.

Κι ακόμη, «φαίνεται να πιστεύει ότι το ταξίδι δεν έχει καμιά σημασία αν το διανύσει κανείς μόνος του. Γι’ αυτό η συντροφικότητα κατέχει κεντρική θέση στην ποίησή του»:

Τους ανέμους δένω
στο ιδίωμά σου
πως με θέλεις ν’ ακούσω.

«Το εύρος του τωρινού ταξιδιού – αν επιτρέπεται να μιλά κανείς για ταξίδι – είναι στενό: κάτω από τη δροσιά μιας χαρουπιάς στην αυλή του πατρικού σπιτιού στο Ροδάκινο, μέχρι τη σπηλιά που ερωτεύονται οι φώκιες, σε ένα μικρό διαμέρισμα στην οδό Καββαδία νούμερο τρία, στο σώμα της αγαπημένης, στις θλιμμένες και θλιβερές σελίδες της επικαιρότητας».

Στεριανό ταξίδι

«Παρότι όνομα και εικονογράφηση μπορεί να παραπέμπουν σε θαλασσινό σκηνικό χώρο, η Βισταλόγκα είναι ένα στεριανό ταξίδι» παρατήρησε η Θάλεια Νικολαΐδου.
Ωστόσο, πρόσθεσε, μέσα από τη θάλασσα ο ποιητής βρίσκει τους δρόμους της ποιητικής του έκφρασης «ώστε να μιλήσει για τα επώδυνα της στεριάς, την ανθρώπινη περιπέτεια της αέναης αναζήτησης μιας καλύτερης ζωής». Πάντα ανθρωποκεντρικά:

Η όχθη που επιμένω
βρίσκεται αριστερά
κι η ματιά μου
σταθερά προσανατολισμένη
στον άνθρωπο.

«Πρώτη ύλη της Βισταλόγκας είναι τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος και οι πολιτικές εξελίξεις στον τόπο μας στα χρόνια της διακυβέρνησής του από την αριστερά, οι οποίες προκάλεσαν αντιπαραθέσεις και τριγμούς στο χώρο της, διαφοροποιήσεις και συναισθηματικές εντάσεις, στο κλίμα των οποίων βρέθηκε και ο ποιητής, ως αγωνιστής με ενεργό πολιτική δράση. Με τη λέξη “άπνοια” συμπυκνώνεται στην ποιητική τους μετουσίωση ο συναισθηματικός απόηχός τους, μια βιωμένη επώδυνα εμπειρία του ποιητή».

Και τέλος η ενσυναίσθηση. Να κατανοείς τον αδύναμο, τους ανυπεράσπιστους της ζωής, τον άνεργο, τον πρόσφυγα, τον πεινασμένο, μπαίνοντας στη θέση τους.

Κι άνοιξα καινούργιο κεφάλαιο.
Κι αφού δεν ξέρω τα ονόματά τους
βάζω σταυρούς, εκατοντάδες σταυρούς,
με τη φράση
«ικέτης σ’ άξενη γη».

H «Βισταλόγκα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος (εικονογράφηση: Βασίλης Προκόπος) είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή του Γιάννη Ανδρουλιδάκη. Η πρώτη με τίτλο «Άπαρση» είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κορoντζή το 2018. Στην παρουσίαση της Παρασκευής, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα της Λαϊκής Βιβλιοθήκης, ποιήματα από τη νέα συλλογή απήγγειλε η Έλενα Χριστοπούλου.
Την εκδήλωση διοργάνωσαν οι εκδόσεις Κέδρος και ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Μεσσηνίας.