Συνέντευξη
στη Μαρία Νίκα
Βασισμένη σε ραψωδίες από την «Οδύσσεια» η παράσταση «Οδυσσέως σχεδία» προέκυψε κατά τη διάρκεια της πρόσφατης καραντίνας. Ο σκηνοθέτης, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, Γιάννης Μαργαρίτης, θεώρησε το ομηρικό έπος συμβολικό στη συγκυρία που διανύουμε κι έτσι την Παρασκευή 31 Ιουλίου το έργο ανεβαίνει στο Κάστρο της Καλαμάτας, με τους Κώστα Αρζόγλου, Χρυσάνθη Δούζη, Νίκο Καρδώνη και Στάθη Κόικα. Λίγο πριν την πρεμιέρα μιλήσαμε με τον Γιάννη Μαργαρίτη, ο οποίος έχει και άλλα σχέδια για τη συνέχεια, όπως μια παράσταση για τον Ιωάννη Καποδίστρια.
- Γιατί επιλέξατε την «Οδύσσεια»; Τι έχει να πει ο Όμηρος σήμερα;
Η επιλογή της Οδύσσειας – ο τίτλος της παράστασης είναι Οδυσσέως Σχεδία – έγινε εν μέσω της πανδημίας και του αναγκαστικού εγκλεισμού μας. Αναρωτιόμουν τι θα μπορούσε να μας επαναφέρει σε μία έστω και εντός εισαγωγικών κανονικότητα. Θεώρησα ότι ένα από τα σημαντικότερα κείμενα που έχουν γραφτεί, η «Οδύσσεια», έργο αρχετυπικό, ποιητικό, φιλοσοφικό, με ακρογωνιαίο συμβολισμό αυτόν της συνεχούς προσπάθειας του Ανθρώπου να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να βγει νικητής, ταιριάζει σε αυτήν ακριβώς την εποχή και τη συγκυρία. Εξάλλου μην ξεχνάμε ότι η «Οδύσσεια» είναι ένα από τα πλέον διαβασμένα κείμενα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Παράλληλα είναι έργο που μιλάει στο συλλογικό μας ασυνείδητο ακόμα και μέσα από τα κλασσικά εικονογραφημένα.
- Η «Οδύσσεια» είναι πολυπρόσωπο έργο. Στην παράστασή σας έχετε τέσσερις ηθοποιούς. Πώς το παρουσιάζετε;
Η «Οδύσσεια»
σε θεατρική μορφή είναι πάντα ένα πολύ ενδιαφέρον στοίχημα. Ποιες ραψωδίες, με
ποια μορφή. Σαν ένα υπερθέαμα με πανάκριβα σκηνικά και πληθώρα ηθοποιών ή μήπως
σαν μια χειροποίητη παράσταση με λίγους ηθοποιούς που όμως μεταμορφώνονται
συνεχώς συμβάλλοντας σε μια διαφορετικού είδους θεατρική μαγεία και εστιάζοντας
περισσότερο στην προβολή του φιλοσοφικού περιεχομένου του Έπους; Εμείς, όπως
καταλαβαίνετε, επιλέγουμε τη δεύτερη εκδοχή δοκιμάζοντας τη φαντασία μας και τη
μαστορική μας ικανότητα. Πιστεύω ότι θα προσφέρουμε μια διαφορετική «Οδύσσεια»
που συνεχώς αναμετράται με την τεράστια δύναμη του Ομηρικού κειμένου.
- Μια φίλη, φιλόλογος και συγγραφέας, η οποία αντιπαθεί τον πολυμήχανο Οδυσσέα, τον χαρακτηρίζει «ανάλγητο και αδίστακτο χαρακτήρα της μυθολογικής μας παράδοσης». Εσείς πώς τον βλέπετε;
Δεν θα
μπορέσω να συμφωνήσω με τη φίλη σας. Τι θα λέγαμε άραγε για τους μητροκτόνους
Ηλέκτρα και Ορέστη, αδίστακτοι ανάλγητοι μπροστά στις εκκλήσεις της μάνας τους;
Τι θα λέγαμε για τη συζυγοκτόνο Κλυταιμνήστρα, τι θα λέγαμε για τα Θυέστεια
δείπνα, τι θα λέγαμε για τη θυσία του Πενθέα από τον Διόνυσο; Η αρχαία
μυθολογία και γραμματεία, βρίθει ηρώων που με τα σημερινά κριτήρια είναι
αντιπαθείς ανάλγητοι και αδίστακτοι. Όμως, και αυτό είναι θεμελιώδες, οι
αρχαίοι ήρωες δεν είναι χαρακτήρες με την έννοια που δίνουμε στον όρο από τον
19o αιώνα και μετά την εμφάνιση της ψυχολογίας και της ψυχανάλυσης. Οι αρχαίοι
ήρωες είναι σύμβολα και πρόσωπα αρχετυπικά που συγκεντρώνουν πάνω τους μια
σειρά από χαρακτηριστικά μιας ευρύτερης κοινωνικής ομάδας και όχι του
ιδιαίτερου ατόμου.
- Το εισιτήριο για πρώτη φορά θα κοστίζει 5 ευρώ. Πιστεύετε ότι η μειωμένη τιμή θα συμβάλει στο να έρθει περισσότερος κόσμος στο Θέατρο;
Η επιλογή της
τιμής του εισιτηρίου γίνεται για να σταθούμε δίπλα σε αυτούς τους θεατές που
έχουν πληγεί οικονομικά από την πανδημία. Δεν θα θέλαμε το εισιτήριο να
αποτελέσει πρόβλημα για την προσέλευσή τους στο θέατρο. Περισσότερο όμως έχει
κι έναν συμβολικό χαρακτήρα. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι. Είμαστε δημόσιο θέατρο.
Όχι ιδιωτικός κερδοσκοπικός οργανισμός. Το κομμάτι της κοινωνικής προσφοράς
είναι μέσα στους ιδρυτικούς σκοπούς ενός Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου,
εξάλλου γι’ αυτό επιχορηγούμαστε από το Δήμο, το Κράτος, την Περιφέρεια.
- Ετοιμάζετε και έργο για τον Ιωάννη Καποδίστρια; Πότε θα ανέβει;
Το έργο για
τον Ιωάννη Καποδίστρια αποτελεί τη συμμετοχή του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας στον εορτασμό
για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου μας
έκανε την τιμή να μας προτείνει να είμαστε ένας από τους βασικούς πυλώνες αυτού
του εορτασμού με το έργο που ετοιμάζεται και ο Δήμος Καλαμάτας, που μας
στηρίζει ανελλιπώς, θα το εντάξει επίσης στις εορταστικές του εκδηλώσεις. Θέλω
να πιστεύω ότι το ΔΗΠΕΘΕΚ θα προτείνει μια παράσταση σύγχρονη, πρωτοποριακή, που
θα δείξει ότι γιορτάζουμε για να πορευθούμε στο μέλλον αξιοποιώντας τα
διδάγματα του παρελθόντος.
- Εμφύλια Έπη, Γεώργιος Σουρής, Γενικός Γραμματεύς, Οδύσσεια, Καποδίστριας. Επιμένετε στην ελληνική ιστορία. Πιστεύετε ότι το έχει ανάγκη το κοινό;
Έχω μια μικρή
ένσταση ως προς την επιμονή μου στην Ελληνική Ιστορία. Παρόλο που δεν θα είχα
αντίρρηση, γιατί επιμονή στην Ιστορία σημαίνει επιμονή στη Μνήμη. Άρνηση της
λήθης, της αμνησίας που σημαίνει Αλήθεια (Α- λήθεια). Επανέρχομαι όμως, θα
έλεγα ότι υπάρχει επιμονή στην Ελληνική θεματογραφία. Αν και δεν πρέπει να
ξεχνάμε τον «Γυάλινο κόσμο» που ανέβηκε μόλις ανέλαβα τα καθήκοντά μου, «Ο
Γενικός Γραμματεύς» δεν είναι ιστορικό έργο, θίγει τα κακώς κείμενα στον
νεώτερο δημόσιο βίο. Όσο για την «Οδύσσεια», «Οδυσσέως Σχεδία», είναι πλέον
έργο που ανήκει στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Το έργο για τον
Καποδίστρια έρχεται λόγω της συγκυρίας του μεγάλου εθνικού εορτασμού. Εξάλλου
θα υπάρξουν και άλλες παραγωγές διαφορετικής κατεύθυνσης και θεματογραφίας.
- Ο κορονοϊός «πήγε πίσω» τον προγραμματισμό του ΔΗΠΕΘΕΚ;
Τον άλλαξε,
δεν τον πήγε πίσω. Η παράσταση «Οδυσσέως Σχεδία» μπορεί να μη γινόταν χωρίς τον
κορονοϊό. Περιμένω με αγωνία την εξέλιξη σε ό,τι αφορά στα υγειονομικά
πρωτόκολλα για να δούμε πώς θα λειτουργήσουμε στη συνέχεια. Αν, και ποιες
αλλαγές θα χρειαστεί να κάνουμε.
- Συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την ανάληψη των καθηκόντων σας στο Δημοτικό Θέατρο. Πώς κρίνετε την πορεία του μέσα σε αυτό το διάστημα; Οι παράλληλες δράσεις (εκδηλώσεις, θεατρικό εργαστήρι) θα συνεχιστούν;
Προσπάθησα να
δημιουργηθούν μικρότερα ή μεγαλύτερα καλλιτεχνικά γεγονότα. Να αναπτυχθεί η
εξωστρέφεια χωρίς να ξεπεράσω τις οικονομικές δυνατότητες του ΔΗΠΕΘΕ. Φαίνεται
ότι με τα Εμφύλια Έπη το κατάφερα. Παραστάσεις στη Γαλλία με διθυραμβικές
κριτικές και με επανάληψη της πρόσκλησης για εφέτος, που δεν πραγματοποιήθηκε
λόγω πανδημίας. Παράλληλες εκδηλώσεις που βεβαίως θα συνεχιστούν. Το θεατρικό
εργαστήρι ετοιμαζόταν και αυτό για την πρώτη του επαφή με το κοινό της
Καλαμάτας. Ανεβλήθη η παράσταση για τον ερχόμενο χειμώνα λόγω της πανδημίας.
- Εκτός από το έργο για τον Καποδίστρια, έχετε και άλλα σχέδια;
Βεβαίως. Μια
μεγάλη συμπαραγωγή μεταξύ έξι ΔΗΠΕΘΕ και της εναλλακτικής σκηνής της Λυρικής με
το σύγχρονο έργο «Τα γεγονότα» αλλά κι άλλο ένα σύγχρονο έργο της ευρωπαϊκής
δραματουργίας, η παρουσίαση της παράστασης «Εμφύλια Έπη» και στην Αθήνα, καθώς
και το κατάλληλο παιδικό έργο, που αναλόγως της κατάστασης θα επιλεγεί τελικά,
είναι στις άμεσες προτεραιότητές μου.
Οδυσσέως σχεδία
Συντελεστές
Μετάφραση:
Δημήτρης Μαρωνίτης
Δραματουργική
επεξεργασία, θεατρική διασκευή: Πλάτων Μαυρομούστακος, Γιάννης Μαργαρίτης
Σκηνοθεσία:
Γιάννης Μαργαρίτης
Πρωτότυπη
μουσική: Δημήτρης Οικονομάκης
Κοστούμια:
Ελένη Μανωλοπούλου
Φωτισμοί:
Αλέκος Αναστασίου
Παίζουν:
Κώστας Αρζόγλου, Χρυσάνθη Δούζη, Νίκος Καρδώνης, Στάθης Κόικας
Η παράσταση κάνει πρεμιέρα την Παρασκευή 31 Ιουλίου στις 21.30 στο αμφιθέατρο του Κάστρου Καλαμάτας. Θα επαναληφθεί το Σάββατο 1/8 στον ίδιο χώρο ενώ θα ακολουθήσει περιοδεία.